علی(علیه السلام) می‌فرماید: «هر که به اهل (خانواده) خود بدی کند، از او امید احسانی نسبت به دیگران نمی‌رود.» (ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه،ج12، ص163)
درطول تاریخ اگر مردان نقش آفرین و تاریخ ساز را مشاهده می کنیم،در کنار آنان نقش زنانی موفق و تاثیر گذار را نباید فراموش کنیم.در همه انقلاب ها زنان تاثیر فراوانی در پیش برد اهداف آن انقلاب داشته اند.انقلاب جهانی امام زمان(عج) که اهداف همه انبیا و اولیلی الهی به طور کامل در آن تحقق پیدا خواهد کرد.
اولین گروه از زنانی که به محضر امام زمان (عج) می شتابند آن هایی هستند که در آن ایام می زیسته اند وهمانند دیگر یاران امام (ع) به هنگام ظهور در حرم امن الهی به خدمت امام (ع) میرسند .در این باره دو روایت وجود دارد :
1-ام سلمه ضمن حدیثی در باره در باره علائم ظهور از پیامبر روایت کرده است که فرمود :«در آن هنگام پناهنده ای به حرم امن الهی پناه می آورد ومردم همانند کبوترانی که از چهار سمت هجوم می برند به سوی او جمع می شوند تا اینکه در نزد آن حضرت سیصدو چهارده نفر گرد آمده که برخی از آنان زن می باشند که بر هر جبار وجبار زاده ای پیروز می شود (1)
دسته دوم چهار صد بانوی بر گزیده هستند که خداوند برای حکومت جهانی حضرت ولی عصر (ع) در آسمان ذخیره کر ده است وبا ظهور آن حضرت به همراه حضرت عیسی (ع) به زمین می آید
ابو هریره از پیامبر (ص) روایت کرده که عیسی بن مریم به همراه هشتصد مرد و چهار صد زن از بهترین وشایسته ترین افراد روی زمین فرود خواهد آمد (3)
دسته سوم زنانی هستند که خداوند به برکت ظهور امام زمان (عج)انها را زنده خواهد کرد و بار دیگر به دنیا رجعت خواهند نمود .در منابع معتبر اسلامی نام سیزده زن یاد میشود که به هنگام ظهور قائم ال محمد (ص)زنده خوهند شد و در لشگر امام زمان به مداوای مجروحان جنگی و سرپرستی بیماران خواهند پرداخت.
این گروه سیزده نفری رجعت خواهند کرد و خداوند برای قدر دانی از آنها ، به برکت امام زمان (عج) آنها را زنده خواهد کرد که تنها نام نه نفر از آنها در احادیث آمده است .در اینجا به شرح زندگانی برخی از این بانوان بزرگوار می پردازیم :
1-سمیه مادر عمار یاسر: وی هفتمین نفری بود که به اسلام گروید و بدین سبب دشمن سخت به خشم آمد وبد ترین شکنجه ها را بر او روا داشت .{4}
او و شوهرش یاسر در دام ابو جهل گرفتار آمدند ابو جهل نخست انها را اجبار کرد که پیامبر خدا را دشنام دهند ،اما انها حاضر به چنین کاری نشدند .او نیز زره آهنی به سمیه و یاسر پوشاند و آنها را در آفتاب سوزان نگه داشت .پیامبر (ص)که از کنارشان عبور میکرد آنها را به صبر و مقاومت سفارش مینمود و میفرمود :خاندان یاسرصبر پیشه سازید که وعده گاه شما بهشت است .
سرانجام ابو جهل بر هر یک ضربتی وارد ساخت و ایشان را به شهادت رساند. خداوند این زن را به پاداش صبر ومجاهدتی که در راه اعتلای اسلام نشان داد وبدترین شکنجه را از دشمن خدا تحمل کرد ،در ایام ظهور مهدی ال محمد (ص)زنده خواهد کرد تا تحقق وعده الهی را ببیند و در لشکر ولی خدا به یاوران آن حضرت خدمت کند .
ام ایمن :از زنان پرهیزگار و خدمت کار حضرت رسول الله (ص)بود که پیامبر به او مادر خطاب میکرد و میفرمود این زن باقیمانده ای از خاندان من است .وی همواره در کنار زنان مجاهد در جبهه جنگ به مداوای مجروحان مپرداخت .امایمن از شیفتگان خاندان امامت بود که در ماجرای فدک ،حضرت زهرا (س)اورا به عنوان شاهد معرفی کرد .وی پنج یا شش ماه پس از پیامبر از دنیا رفت .خداوند به برکت مهدی ال محمد(ص)به هنگام ظهور او را زنده مگرداند تا در لشکر گاه امام به خدمت گماشته شود.
2- نسیبه ، دختر کعب مازنیه
او معروف به ام عماره و از زنان فداکار صدر اسلام است که در برخی از جنگ های پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم ) شرکت جسته و مجروحان جنگی را مداوا کرده است . او در جنگ احد بهترین نقش را ایفا کرد . بادیدن صحنه فرار مسلمانان و تنها گذاشتن پیامبر به دفاع از جان شریف پیامبر (ص) پرداخت و در این راه بدنش زخم های فراوان برداشت . پیامبر عزیز این فداکاری را ستود و به فرزندش عماره چنین فرمود : امروز مقام مادر تو از مردان جنگی والاتر است .
پس از فروکش کردن جنگ ، نسیبه با سیزده زخم سنگین به همراه دیگر مسلمانان به خانه برگشت و به استراحت پرداخت ، با شنیدن فرمان پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم ) که فقط مجروحان جنگ باید به تعقیب دشمن بشتابند ، نسیبه از جای برخاست و آماده رفتن شد ، اما به علت شدت خونریزی نتوانست شرکت کند . همین که پیامبر از تعقیب دشمن برگشت ، پیش از آنکه به خانه برود ، عبد الله بن کعب مازنی را برای احوالپرسی نسیبه و سلامتی وی به نزد او فرستاد و چون از سلامتی وی آگاه گشت شادمانموضوع را به پیامبر خبر داد . نسیبه از کسانی است که برای یاری امام مهدی علیه السلام زنده خواهد شد.
3- حبابه والبیه
از زنان والا مقامی است که دوره زندگی هشت امام معصوم رادرک کرد و پیوسته مورد لطف وعنایت ایشان قرار داشت . در یک یا دو نوبت به وسیله امام زین العابدین و امام رضا علیه السلام جوانی اش به او بازگردانده شد . اولین ملاقات وی با امیر المؤمنان علیه السلام بود که از آن حضرت دلیلی بر امامت درخواست کرد . حضرت در حضور وی سنگی را برداشت و بر آن مهر خود را نقش کرد و اثر آن مهر در سنگ جای گرفت و به او فرمود : پس از من هر که توانست در این سنگ چنین اثری بر جای بگذارد او امام است . از این رو حبابه پس از شهادت هر امامی نزد امام دیگر می رفت و آنان مهر خود را بر همان سنگ می زدند و اثر آن نقش می بست . نوبت که به امام رضا علیه السلام رسید حضرت نیز چنین کرد . حبابه نه ماه پس از رحلت امام رضا علیه السلام زنده بود و پس از آن بدرود حیات گفت . روایت شده است که وقتی حبابه به خدمت امام زین العابدین رسید یکصدو سیزده سال از عمرش سپری شده بود . حضرت با انگشت سبابه خود اشاره ای نمود و جوانی اش بازگشت . همچنین نوشته اند : صورت حبابه از زیادی سجود سوخته و از عبادت همانند چوب خشکیده ای شده بود .
4- قنواء
دختر رشید هجری ، یکی از شیعیان و پیروان علی علیه السلام و خود از یاران با وفای حضرت امام جعفر صادق علیه السلام است . وی دختر بزرگمردی است که در راه محبت و دوستی امیرمؤمنان به طرز دلخراشی به شهادت رسید . از گفتار شیخ مفید بر می آید که قنواء به هنگام ورود پدرش نزد عبیدالله بن زیاد شاهد قطع دو دست و دو پای پدر خود بوده و به کمک دیگران بدن نیمه جان پدر را از دارالاماره بیرون آورده و به خانه منتقل کرده است . روزی قنواء به پدرش گفت : پدر جان ، چرا این همه خود را به رنج و مشقت عبادت می اندازی !پدر در جواب گفت : دخترم، پس از ما گروهی خواهند آمد که بینش دینی و شدت ایمانشان از ما که این همه خود را به زحمت عبادت انداخته ایم ، بیشتر است .
5- صیانه ما شطه
او یکی از همان سیزده بانویی است که در دولت حضرت مهدی علیه السلام زنده شده ، به دنیا باز می گردد . وی همسر حزقیل ، پسر عموی فرعون ، و شغلش آرایشگری دختر فرعون بود .او همانند شوهرش به پیامبر زمان خود ، حضرت موسی ایمان آورده بود اما همچنان ایمان خود را پنهان می کرد .
نوشته اند: روزی وی مشغول آرایش دختر فرعون بود که شانه از دستش افتاد و بی اختیار نام خدا را بر زبان جاری ساخت . دختر فرعون گفت : آیا نام پدر مرا بر زبان آوردی ؟گفت : نه ، بلکه نام کسی را بر زبان آوردم که پدر تو را آفریده است . دختر فرعون ماجرا را نزد پدر بازگو کرد و فرعون صیانه را احضار کرد و گفت : مگر به خدای من اعتراف نداری ؟ گفت : هرگز ! من از خدای حقیقی دست نمی کشم و تو را پرستش نمی کنم .
فرعون دستور داد تا تنور مسی بر افروزتد و همه بچه ها آن زن را در حضورش در اتش افکنند . چون نوبت به طفل شیر خوارش رسید صیانه می خواست به ظاهر از دین برائت جوید که کودک شیر خوارش به زبان آمد و گفت : مادر صب رکن که تو بر حق هستی ! فرعونیان آن زن دو بچه شیر خوارش را در آتش افکنده سوزاندند و خداوند در اثر صبر و تحمل آن زن در راه دین ، او را در دولت امام مهدی زنده می گرداند تا هم به آن حضرت خدمت کند و هم انتقام خود را از فرعونیان بگیرد .
زبیده
مشخصات کاملی از او نقل نشده است . احتمال دارد زبیده زن هارون الرشید باشد که شیخ صدوق (ره) در باره اش گفته است : وی یکی از هواداران و پیروان اهل بیت است . هنگامی که هارون دانست از شیعیان است قسم خورد که طلاقش دهد . زبیده کارهای خدماتی بسیاری داشت که یکی آبرسانی به عرفات است . همچنین نوشته اند وی یکصد کنیز داشت که پیوسته مشغول حفظ قرآن بودند و همیشه از محل سکونت او صدای تلاوت قرآن شنیده شد . زبیده در سال 216 ق رحلت کرد .
بانوان منتظر
چهارمین گروه یاوران امام زمان بانوانپرهیز کاری هستند که پیش از ظهور بقیه الله دحلت کرده اند . به ایشان گفته می شود امام تو ظاهر گشته است ، اگر مایلی می توانی حضور داشته باشی . آناننیز به اراده پرودگار زنده خواهند شد .
رجعت زنان مربوط به گروه خاصی نیست و هر بانویی خود را با خواسته ها و شرایط زندگی در حکومت مهدی آل محمدعلیه السلام تطبیق دهدممکن است در آینده از رحمت خداوندی بهرهمند گشته برای یاری امام زنده شود . یکی از آن شرایط خواندن دعای عهد است که در فرد ، نوعی آمادگی برای پذیرش حکومت آخرین ذخیره الهی ایجاد می کند . به فرموده امام صادق علیه السلام : هر که چهل صبح دعای عهد را بخواند از یاوران قائم ما باشد و اگر هم پیش از ظهور آن حضرت از دنیا برود خداوند او را از قبر بیرون آورد تا در خدمت آن حضرت باشد … .
با توجه به آنچه در مورد نقش زنان در حومت امام زمان (عج) بیان شد می توان به ویژگی های آنان را به طور خلاصه در موارد زیر بیان کرد :
ایمان و عش به خدا ، امام شناسی و معرفت نسبت به محبت خدا ، تولی و تبری ، شهادت طلبی ، صبر و استقامت در راه خدا ف گزشتن از جان و مال و اولاد برای حفظ دین ، عبادت و بندگی خالصانه خدا ، آموختن احکام شرعی و آشنایی با مسائل حلال و حرام ، انجام امور عام المنفعه و گره گشایی از کار مردم ، ارتباط با قرآن کریم ، تربیت فرزندان صالح و ….
و از آن جا که یکی از مهم ترین راههای نقش آفرینی ایجاد الگوهای رفتاری است . این زنان می توانند برای بانوان عصر ما اسوه و الگوی رفتاری باشند . بانوان منتظر نضیر دوران انقلاب و دفاع مقدس ؛ می توانند با کسب ویژگی بارز بانوان سر افراز ، خود را به قافله یاران حضرت مهدی (عج) نزدیک نمایند .
مجمع الزوائد ج 7 ص 315
2-بحار الانوار ج52 ص223
3- معجم الامام المهدی ج 1ص534
باسمه تعالی
ای خداوند سه خصلت است که مرا باز می دارد تا از تو چیزی خواهم و تنها یک خصلت است که مرا بر آن می دارد ، آن سه یکی زمانی که داده ای و من در گزاردن آن درنگ کرده ام ، دیگر کاری که مرا از آن نهی فرموده ای و من در به جا آوردن آن شتابیده ام ، دیگر نعمتی که مرا ارزانی داشته ای و من در سپاس آن قصور ورزیده ام
صحیفه سجادیه – نیایش 12
باسمه تعالی
ای خداوند سه خصلت است که مرا باز می دارد تا از تو چیزی خواهم و تنها یک خصلت است که مرا بر آن می دارد ، آن سه یکی زمانی که داده ای و من در گزاردن آن درنگ کرده ام ، دیگر کاری که مرا از آن نهی فرموده ای و من در به جا آوردن آن شتابیده ام ، دیگر نعمتی که مرا ارزانی داشته ای و من در سپاس آن قصور ورزیده ام
صحیفه سجادیه – نیایش 12
